THÔNG CÁO BÁO CHÍ Mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống sốt rét năm 2025 Và Hội nghị Huy động nguồn lực cho phòng, chống và loại trừ sốt rét ở Việt Nam

Ngày 25/5/2025, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương tổ chức Mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới Phòng, chống sốt rét (25/5) với chủ đề “Dồn tổng lực để loại trừ sốt rét: Tăng cường đầu tư; Đổi mới, sáng tạo; Quyết tâm hành động”.

Đây là Hội nghị thường niên được Viện Sốt rét – Ký sinh trung – Côn trùng tổ chức hàng năm do Quỹ Toàn cầu phòng, chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ về tài chính thông qua Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin” giai đoạn 2024-2026 (Dự án RAI4E).

Cũng trong dịp này, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương đã tổ chức Hội nghị Huy động nguồn lực cho phòng, chống và loại trừ sốt rét ở Việt Nam nhằm thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế và huy động mọi nguồn lực để hành động tiến tới mục tiêu loại trừ sốt rét tại Việt Nam vào năm 2030.

Buổi mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống sốt rét năm 2025 ngày 25/4 tại Cửa Lò, Nghệ An

Tham dự Lễ mít tinh có hơn 90 đại biểu là lãnh đạo các Vụ, Cục có liên quan của Bộ Y tế, các Viện chuyên môn về phòng, chống sốt rét; đại diện các tổ chức quốc tế, các tổ chức xã hội đang hỗ trợ cho công tác phòng, chống sốt rét ở Việt Nam. Đặc biệt có đại biểu là lãnh đạo Sở Y tế và Lãnh đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh đang triển khai Dự án RAI4E.

Năm 2024 không có tử vong do sốt rét, 48 tỉnh đã được công nhân loại trừ sốt rét

Phát biểu tại buổi Lễ, TS. BS Hoàng Đình Cảnh – Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương cho biết: Sốt rét là một căn bệnh đe dọa tính mạng con người, gây ra bởi ký sinh trùng được truyền sang người thông qua các muỗi Anophen bị nhiễm bệnh đốt. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Trong năm 2023, có 597.000 ca tử vong do sốt rét, 263 triệu  ca mắc sốt rét mới, 95% tổng số ca sốt rét nằm ở Khu vực châu Phi).

TS. BS Hoàng Đình Cảnh – Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương phát biểu tại buổi Lễ

Tại Việt Nam, năm 2024 cả nước chỉ có 353 bệnh nhân sốt rét, không có ca tử vong do sốt rét, đã có 48 tỉnh đã được công nhân loại trừ sốt rét. Số trường hợp ký sinh trùng sốt rét đã giảm gần 75% sau 5 năm (2020-2024) và số trường hợp sốt rét ở trẻ em dưới 5 tuổi và nhóm tuổi 6-15 tuổi cũng đã giảm sâu (giảm 86% và giảm 62% tương ứng các nhóm tuổi).

Trong số 353 trường hợp có ký sinh trùng sốt rét được phát hiện năm 2024 có 122 trường hợp sốt rét ngoại lai (chiếm 34,56%). Các trường hợp bệnh sốt rét ngoại lai hầu hết là được báo cáo từ tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng trung du Bắc Bộ, khu IV cũ và đồng bằng sông Cửu Long.

Trong số 122 trường hợp sốt rét ngoại lai có tới 111 trường hợp ngoại lai đến từ nước ngoài (chiếm 91%), trong đó: Châu Phi 94 trường hợp, Lào 8 trường hợp, Campuchia 2 trường hợp, Thái Lan 1 trường hợp, Ấn Độ 2 trường hợp, Papua New Guinea 1 trường hợp, Bolivia 1 trường hợp, Malaysia có 1 trường hợp và Hàn Quốc 1 trường hợp. 11 trường hợp ngoại lai từ tỉnh khác chủ yếu từ các tỉnh miền trung và tây nguyên như: Đắk Lắk, Phú Yên, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Ninh Thuận, Bình Định, Tây Ninh.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, cả nước mới phát hiện được 24 trường hợp có ký sinh trùng sốt rét trong đó có 18 trường hợp sốt rét ngoại lai (chiếm 75%), giảm gần 82% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý là các trường hợp mới phát hiện chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc, các tỉnh miền Trung và Tây nguyên chưa phát hiện được trường hợp nào có ký sinh trùng sốt rét.

Ký sinh trùng sốt rét soi dưới kính hiển vi

Theo TS. BS Hoàng Đình Cảnh, với những thành tựu này, Việt Nam đã đạt được mục tiêu Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng đến năm 2030 đó là: Khống chế tỷ lệ mắc sốt rét < 0,15/1.000 dân; Tỷ lệ tử vong do sốt rét < 0,02/100.000 dân vào năm 2020 và loại trừ sốt rét vào năm 2030.

Sốt rét là căn bệnh nguy hiểm, chưa có vắc-xin nhưng có thể phòng ngừa và điều trị khỏi. Vì vậy, việc phòng chống muỗi truyền bệnh vẫn được xem là biện pháp hữu hiệu nhất thông qua nhiều phương pháp khác nhau như diệt muỗi bằng hóa chất hoặc ngăn sự tiếp xúc giữa người và muỗi truyền bệnh như làm rèm ở các khoảng không gian còn trống, làm lưới chắn côn trùng để ngăn muỗi bay vào nhà đốt người, ngủ nằm màn...

Theo Ts. Hoàng Đình Cảnh, trong thời gian tới, chúng ta cần thực hiện các nhiệm vụ: Điều trị kịp thời các ca bệnh ở khu vực còn đang lưu hành bệnh sốt rét; Chủ động phòng chống sốt rét quay trở lại tại các tỉnh, thành phố (nhất là các ca bệnh ngoại lai.

Trong dịp kỷ niệm phòng chống sốt rét Thế giới năm nay, nhiều địa phương cũng tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phòng chống bệnh sốt rét

Mít tinh và diễu hành  ngày phòng chống sốt rét tại Bình Phước
“Dồn tổng lực để loại trừ sốt rét: Tăng cường đầu tư; Đổi mới, sáng tạo; Quyết tâm hành động”

Ngày Thế giới Phòng chống Sốt rét năm 2025, Việt Nam lựa chọn chủ đề “Dồn tổng lực để loại trừ sốt rét: Tăng cường đầu tư; Đổi mới, sáng tạo; Quyết tâm hành động”, thông điệp này mang nhiều ý nghĩa quan trọng:

* Tăng cường đầu tư:

- Chúng ta cần tăng cường đầu tư cho hệ thống y tế, đặc biệt là ở tuyến cơ sở, để đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận với các dịch vụ phòng chống và điều trị sốt rét chất lượng.

        -  Đầu tư vào nghiên cứu khoa học để tìm ra những phương pháp phòng chống và điều trị sốt rét hiệu quả hơn, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, tập trung vào nhóm người dân di biến động, dân đi rừng ngủ rẫy, dân qua lại các quốc gia có lưu hành sốt rét tại Châu Phi, Lào, Camphuchia...

        * Đổi mới sáng tạo:

        -  Chúng ta cần áp dụng những công nghệ tiên tiến, những mô hình sáng tạo trong công tác phòng chống và loại trừ sốt rét.

        - Tét nhanh có độ nhạy cao, phát hiện nhiều loài KSTSR; Tét phát hiện G6PD, sử dụng Tafenoquine điều trị SR P.vivax

      - Điều trị mở rộng cho nhóm nguy cơ cao; Hợp tác PCSR biên giới; Giám sát, xét nghiệm sàng lọc cho người đi về từ quốc gia có SRLH: Châu Phi, Myanmar, Lào, Campuchia....

       * Quyết tâm hành động:

       - Chúng ta cần tăng cường sự phối hợp giữa các ngành, các cấp và sự tham gia của cộng đồng trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét.

      - Chúng ta cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục sức khỏe đặc biệt với các đồng bào dân tộc thiểu số, để nâng cao nhận thức của họ về phòng chống sốt rét.

     - Mỗi người dân cần nâng cao ý thức tự bảo vệ mình và gia đình khỏi bệnh sốt rét. Chúng ta cần cùng nhau chung tay xây dựng một môi trường bền vững để phòng chống, loại trừ và ngăn ngừa sốt rét quay trở lại.

Với sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền, sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, sự nỗ lực của hệ thống y tế và sự đồng lòng của toàn thể nhân dân, Việt Nam có thể tự tin rằng, chúng ta sẽ duy trì thành quả loại trừ sốt rét, cả nước sẽ đẩy lùi được bệnh sốt rét trước năm 2030, góp phần bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.