Hưởng ứng ngày Thế giới phòng, chống sốt rét 25/4 năm 2025: BỆNH SỐT RÉT

Bệnh Sốt rét là một bệnh lây nhiễm, do Ký sinh trùng sốt rét gây nên, bệnh được lây từ người này sang người khác từ muỗi Anopheles (dân gian gọi là muỗi đòn sóc), bệnh có thể gây thành dịch nếu như không được kiểm soát kịp thời. Bệnh sốt rét có cơn sốt rét điển hình như rét run, sốt, vã mồ hôi sau đó người bệnh lao động và làm việc bình thường, bệnh diễn tiến càng lâu thì càng nặng; bệnh có thể diễn tiến nặng (sốt rét ác tính) nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong; bệnh được điều trị khỏi hoàn toàn theo đúng phác đồ điều trị của Bộ Y tế. Có những người bị bệnh Sốt rét không đến thầy thuốc để điều trị mà đi cúng ma, cạo gió, đuổi tà, cầu trời… nên bệnh không khỏi, dẫn đến tình trạng tiền mất tật mang, thâm chí gây nên nhiều cái chết oan uổng.

Một số tác hại của bệnh rốt rét đối với người mắc bệnh: gây thiếu máu; gan to, lách to; trẻ em khi mắc bệnh sốt rét cơ thể còi cọc, chậm lớn, kém thông minh; phụ nữ mang thai dễ gây sẩy thai, đẻ non hoặc khi sinh nở dễ mắc phải những tai biến sản khoa; tử vong nếu diễn tiến bệnh nặng và không điều trị kịp thời.

Bệnh sốt rét có thể phòng ngừa được bằng một số biện pháp như ngủ mùng, võng mùng khi đi rừng, ngủ rẫy; phát quang bụi rậm, khai thông cống rãnh xung quanh; dùng kem xua, diệt muỗi. Hiện nay bệnh sốt rét đã có vắc xin phòng bệnh phòng bệnh, tuy nhiên vắc xin được ưu tiên sử dụng ở các nước châu Phi với mục đích chống dịch. Bộ Y tế Việt Nam chưa cấp phép sử dụng vắc xin này.

Kiên Giang trước đây là một tỉnh thuộc vùng sốt rét lưu hành nặng với số mắc và tử vong hằng năm cao. Được sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, các Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương, thành phố Hồ Chí Minh và sự nỗ lực của ngành y tế Kiên Giang đến năm 2023 tỉnh đã được công nhận loại trừ sốt rét.

Tuy nhiên hiện nay Kiên Giang đang đứng trước nguy cơ xâm nhập ca bệnh sốt rét ngoại lai rất cao do tỉnh có nhiều khu di tích, khu du lịch thu hút du khách đến thăm viếng, du lịch, nghỉ dưỡng, thu hút nhiều lực lượng lao động đến làm việc nhất là các đối tượng đến từ những nơi thuộc vùng sốt rét đang lưu hành trong và ngoài nước.

Năm 2024 tỉnh Kiên Giang ghi nhận 01 ca bệnh sốt rét ngoại lai từ Liberia về, người này nhiễm bệnh tại Liberia khi về ấp Kinh 4, xã Bình Giang, huyện Hòn Đất thì phát bệnh sốt rét. May là người này đã từng mắc bệnh tại Liberia nên khi có triệu chứng sốt, rét run người thì đi khám, được chẩn đoán, điều trị kịp thời nên không xảy ra biến chứng nặng do sốt rét và không có ca bệnh sốt rét lây lan từ ca bệnh sốt rét ngoại lai này.

Trên địa bàn tỉnh, một số huyện/thành phố có véc tơ chính, phụ truyền bệnh sốt rét nếu không quản lý và xử lý kịp thời các trường hợp sốt rét ngoại lai này thì nguy cơ dịch bệnh sốt rét có khả năng xảy ra. Do đó kiểm soát ca bệnh sốt rét ngoại lai là một vấn đề quan trọng, cần sự chung tay của các ban, ngành, đoàn thể để tiếp tục giữ vững thành quả loại trừ sốt rét trên địa bàn tỉnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa sốt rét ngoại lai xâm nhập cụ thể như sau:

+ Đối với người đi lao động, công tác, du lịch trong và ngoài nước: Cần chú ý đến nơi đến, nơi làm việc của mình có các loại dịch bệnh gì đang có, nơi đó có thuộc vùng sốt rét đang lưu hành không, cần tuân thủ các biện pháp phòng, ngừa dịch bệnh của nơi làm việc.

+ Đối với người đi về từ vùng sốt rét đang lưu hành: Cần theo dõi tình hình sức khỏe trong 14 ngày nếu có sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời hạn chế biến chứng nặng và tử vong do sốt rét cũng như giúp cho hệ y tế dự phòng biết, theo dõi, quản lý và xử lý ca bệnh, ổ bệnh theo quy định của Bộ Y tế.

Bài, ảnh: BS CKI Đào Chí Tình

(Trưởng khoa Ký sinh trùng - Côn trùng, CDC Kiên Giang)

Một số hình ảnh về hoạt động phòng, chống sốt rét trên địa bàn tỉnh: